Elke boom heeft zijn eigen karakter. En elke boom geeft zijn karaktereigenschappen op zijn eigen manier weer. Toch is het goed even een aantal kenmerken toe te lichten. Dit kan bij elke houtsoort en in verschillende gradaties voor komen.
Bloeden
Diverse houtsoorten, maar met name Hardhout, kunnen natuurlijke kleurstoffen lekken. Deze zijn soms wit, rood of bruin van kleur. Wanneer deze kleurstof in aanraking komt met een andere ondergrond is deze nauwelijks te verwijderen. Ook kan het zich gaan mengen met een recent aangebrachte verflaag wat zorgt voor ongewenste vlekken. Het ‘bloeden’ stopt na verloop van tijd zelf weer en eventuele vlekken zullen ook met de tijd door regenwater slijten, maar helaas vaak niet volledig verdwijnen. Dus niet elke houtsoort kan zomaar op bestrating gebruikt worden. Kleurstoffen worden door bijvoorbeeld regen mee gespoeld, of ze trekken vocht aan waardoor vlekken op het hout ontstaan.
Tip! Dek bijvoorbeeld een ondergrond af zodat de eerste kleurstoffen in bijvoorbeeld de grond wegspoelen. Ga je het hout behandelen met verf/beits? Laat je dan eerst goed adviseren. Niet elk product kan zomaar op elke houtsoort gebruikt worden.
Hars
Voornamelijk naaldhout bomen maken hars aan ter bescherming van virussen en infecties. Het is een natuurlijk proces waarbij de hoeveelheid hars per boom enorm verschilt. Wanneer hars is uitgehard is het heel makkelijk te verwijderen. Bij Grenen hout zijn vaak groenen spikkels aanwezig. Dit komt doordat het hars van de boom reageert met impregneermiddel.
Tip! Een boom die omgezaagd is produceert geen nieuwe hars. Wel kunnen er nog harszakjes in de boom zitten. Met warm weer en werken van het hout kan het hars een weg naar buiten vinden (dit kan dus ook maanden later gebeuren). Hars kun je oplossen met bijvoorbeeld terpentine. Wil je het proces versnellen, gebruik een warme fohn. Hierdoor zal de hars er makkelijker uitvloeien. De hars kun je eventueel met een schraper verdwijnen.
Jaarringen
Jaarringen zijn ringen die aan de binnenkant van de stam zichtbaar zijn. Elke ring geeft één groei-jaar aan. Op deze manier kun je herleiden hoe oud een boom is. Bij snelgroeiende bomen is dit aanzienlijk beter te zien dan bij langzaam groeiende bomen. Bomen uit bijvoorbeeld het regenwoud, welke langzaam en constant groeien is dit moeilijk tot soms helemaal niet te zien. Leuk om te weten is dat de afstand van de jaarringen ook wat kunnen zeggen over een periode. Bijvoorbeeld lange droogte, of juist veel voeding.
Kernhout en spint
Elke boom bevat spint- en kernhout. Kernhout is het hout wat een donkere kleur in het midden heeft. Dit hout dient als stevigheid voor de boom. Het spinthout zit rondom het kernhout en is vaak bij houtsoorten als Douglas en Grenen vaak lichter van kleur. Het spinthout heeft als doel om voedingssappen te transporteren. Constructiehout (palen, balken etc.) bestaan voor een groot gedeelte uit kernhout. Spinthout kan/is aanwezig en is onderdeel van het groeiproces van een boom. Hout kan niet afgekeurd worden op deze kleurverschillen/onderscheiding. Van nature verkleurt het hout na verloop van tijd en zal het verschil kleiner worden tot verdwijnen.
Kleurverschil/vergrijzen
Onder invloed van weersinvloeden zoals regen en zon verkleurt elke houtsoort. Door zonlicht en regen vergrijst onbehandeld hout. De snelheid waarmee dit gebeurt is van vele factoren afhankelijk maar ook van de houtsoort. Staat een overkapping op het zuiden, dan zal deze zijde veel sneller verkleuren dan de noordzijde waar zon minder lang op staat. Ook water dat opspat laat het hout verkleuren. Hout waar de weersinvloeden minder of niet van toepassing zijn, verkleuren ook. Ze worden niet grijs, maar vaak wel donkerder. Bij Douglas krijg je bijvoorbeeld meer de donkere/sfeervolle oranje/bruinige uitstraling.
Het vergrijzen van hout is een langzaam proces. Hout voor een gevel kleurt niet egaal grijs! Het stuk onder de kap waar minder zon op komt, blijft langer zijn oorspronkelijke kleur behouden!
Tip! Wil je niet dat de kleur van je hout vergrijsd of wil je juist een meer egale grijze kleur? Maak dan gebruik van onze beitsen om het hout tegen verkleuring te beschermen of gebruik een voorvergrijzer.
Kromtrekken
Kromtrekken is
een veelvoorkomende eigenschap van hout. Vaak geldt de regel; hoe kleiner de
kopmaat, hoe meer gevoeliger het hout is voor kromtrekken. Daarnaast geldt ook weer; hoe
kleiner de kopmaat, hoe eenvoudiger te corrigeren. Hout trekt krom tijdens het
droogproces. Dit kan komen doordat er bepaalde spanningen in de boom zitten, maar ook doordat hout aan één zijde sneller indroogt dan de andere zijde. Dit bijvoorbeeld als men het hout in de zon legt. Valt een plank of balk niet binnen de norm, dan zal RTT deze voor de tijd eruit halen. Let wel op, dat hout een natuurproduct is en imperfecties kan bevatten.
Tip! Sla hout niet op in een verwarmde ruimte of vol in de zon. Dek het goed af, maar dat het nog wel kan ventileren. Zorg voor voldoende ondersteuning en zorgt dat latjes/balkjes netjes boven elkaar liggen. Wij geven u graag tips voor de verwerking.
Mini boorgaatjes (pinholes)
Tijdens de groei van een boom komt
het regelmatig voor dat er kleine insecten de boom binnen kruipen. Deze veroorzaken gaatjes (voornamelijk in het spinthout/ zachte hout) die pas zichtbaar worden op het moment dat het hout verzaagd wordt. Vaak worden dit nathout boorders genoemd, zolang de boom leeft en sapstromen bevatten, leven deze beestje onder de schors/in het spinthout. Wanneer een boom gekapt is en de sapstromen opgedroogd zijn, zullen deze insecten het niet overleven of vertrekken (vandaar dat ze er soms uitkomen wanneer het hout is verwerkt in een overkapping en je dus kleine hoopjes zaagsel tegen kunt komen). Het wisselt heel erg per houtsoort hoe vaak en/of
hoeveel pinholes er in hout voorkomt (bij Eiken en sommige tropische houtsoorten komt het vaker voor). Hout kan niet uit gesorteerd worden op pinholes. Het heeft namelijk geen invloed op de sterkte en is een onderdeel van sommige houtsoorten.
Let op! Je hebt ook insecten welke later in het hout komen, zoals een houtboktor, deze zijn wel schadelijk voor het hout (vaak grotere gaten waar veel zaagsel bij ligt). Hier kan een leverancier niet voor verantwoordelijk gehouden worden aangezien deze er later inkomt).
Noesten/kwasten
Een kwast/noest
is een plek waar een zijtak vast heeft gezeten aan de stam. Hoe deze kwasten/noesten eruit zien, en hoe groot deze zijn variëren per houtsoort.
Een noest is vaak harder en bevat een andere structuur. Bomen hebben immers zijtakken en zeker bij naaldhoutsoorten en Europese komen deze voor.
Het kan dus voorkomen dat de ene plank weinig tot geen noesten bevat en de ander juist wel.
Tip! Losse noesten of kwasten kunnen altijd met houtlijm opnieuw vastgezet worden.
Scheurvorming
Door vocht of droogte van hout kan het hout gaan uitzetten of krimpen. Hierdoor kunnen er in het hout scheuren ontstaan. Hoe groter de kopmaat van het product, hoe groter de scheuren kunnen zijn. Je kunt nooit voor de tijd bepalen of en waar het hout scheurt. Wel scheurt het hout naar het hart van een boom (middelpunt). Grote maten bevatten vaak het hart van de boom aangezien de boom vaak niet grote is. Hout dat buiten het hart gezaagd is, scheurt significant minder.
Het hout van RTT is of kunstmatig gedroogd of winddroog. De eigenschappen zijn dan al naar voren gekomen waar je juist je voordeel mee kan doen.
Tip! Haal het hout alvorens te gebruiken uit de verpakking. bekijk het hout en bepaal aan de hand hiervan waar je welk product gebruikt. Heb je bijvoorbeeld een balk met een scheur, plaats deze scheur dan naar boven of verwerk deze in een wand. Hiermee werkt u verantwoord met het hout, houd u rekening met de eigenschappen, maakt u vakwerk en houd u rekening met het milieu.
Schimmel
Wanneer nat/vochtig hout enige tijd dicht opeengestapeld ligt, kan er schimmel op het oppervlakte komen. Vaak is dit op het spinthout (waar de voedingsstoffen van het hout inzetten). Dit is over het algemeen puur op de oppervlakte. Dit kan komen doordat het hout niet voldoende ventileert of door een schimmel van bijvoorbeeld een boom in de buurt (als u dicht bij een eik of een bos woont). Schimmels groeien op vochtige plekken. Een eventuele schimmel plek is eenvoudig te verwijderen door het oppervlak lichtelijk te schuren of met een schoonmaakmiddel.
Tip! Zorg bij het opslag van het hout dat het hout kan ventileren. In een dichte overkapping zorgt u voor ventilatie gaten of een manier waar er een luchtcirculatie kan plaatsvinden.
Zoutvlekken
Wanneer hout is geïmpregneerd kan het lijken of er zoutvlekken op de oppervlakte van het hout komen. De vlekken ontstaan door de combinatie van impregneervloeistof en hars wat naar buiten komt. De vlekken zijn tijdelijk en verdwijnen vanzelf weer.
Tip! Wil je direct van deze vlekken af? Deze zijn eenvoudig met een vochtige doek te verwijderen. Door regen spoelen deze zoutvlekken er vanzelf af.